Trang chủ Tin tức
2021-07-12 00:00:00

Tìm hiểu công dụng của cây Cát sâm

Cát sâm là một trong những dược liệu quý, đặc trưng tại Việt Nam, với hương thơm thanh mát, tính dịu, hàm lượng dược tính cao. Chúng thường được dùng trong những bài thuốc của Đông y giúp thanh nhiệt, tăng cường sức khỏe, chữa các chứng ho do thay đổi thời tiết, đau đầu, bí tiểu,… 

Cây cát sâm là gì?

Cát sâm là loại cây quen thuộc thường được nhìn thấy nhiều nhất ở các tỉnh vùng núi phía Bắc Việt Nam. Loại cây này được ông cha ta sử dụng nhiều trong cuộc sống và dùng được cho nhiều người chữa nhiều vấn đề sức khỏe như bệnh ho, hô hấp, thanh nhiệt, giải độc,…. Một số thông tin liên quan về cây cát sâm:

  • Các tên gọi khác: Cây Sâm nam, Sơn liên mẫu, Ngưu đại lực hoặc Sâm chèo mèo,… tùy từng vùng miền trồng sẽ có tên gọi khác nhau.

  • Tên khoa học/ tên tiếng anh: Milletia speciora Champ.

  • Họ: Cánh Bướm.

Đặc điểm thực vật

Cây cát sâm là loại cây thân gỗ nhưng không quá lớn, tầm trung chỉ cao từ 3 – 5m, một thân thẳng và vươn ra nhiều nhánh, cành khác. Cành của cát sâm khi mới mọc còn non sẽ có lông mềm bao phủ, càng lớn lên, lớp lông này sẽ rụng đi và chuyển thành màu nâu.

Lá cát sâm hình giống như lông chim, lá kép, phần cuống lá có lông phủ dầy. Còn lá chét có hình mác, thuôn dài hoặc hình bầu dục. Gốc của lá hình tròn và nhọn ở đâu. Màu của lá cát sâm gần như hai màu với mặt trên có sắc xanh lục thẫm, những mặt dưới lại có màu trắng là do lớp lông phủ, phần gân lá nổi lên rất rõ.

Cây cát sâm cho hoa màu trắng tinh như màu hoa bưởi nhưng to hơn mọc thành từng cụm dạng chủy. Chiều dài mỗi bông từ 10 – 20cm hoặc hơn nữa. Phần đài hoa hình răng ôm trọn cuống của bông hoa, mặt ngoài cũng được phủ lông trắng.

Tràng hoa nhẵn ở cánh ngoài, cánh trong hơi sần, nhụy hoa 2 bó và bầu có lông. Hoa của cát sâm thường ra vào tầm tháng 7 – 9 hàng năm.

Quả của cây hình dẹt cũng có một lớp lông mỏng phủ ở bên ngoài. Đặc biệt mỗi quả chưa từ 4 – 5 hạt và hạt có màu đen vỏ dày chữa nhân ở bên trong. Mùa quả chín nhiều nhất là tháng 11, 12 sau khi hoa rụng gần hết.

     

 

Bộ phận dùng, thu hái và sơ chế

Bộ phận dùng và được xem là dược liệu, vị thuốc quý chính là rễ của cây. Sở dĩ có cái tên là cát sâm là bởi hình dáng của rễ gần giống củ nhân sâm nhưng to hơn.

Các củ này thường được thu hoạch nhiều nhất là vào mùa đông xuân, giao giữa năm cũ và năm mới. Người dân thu hoạch chỉ cần đào lên và lấy củ về rửa sạch, những củ to được bổ đôi, thái miếng, củ nhỏ để nguyên hoặc bổ đôi và đem phơi khô.

Một cách bào chế khác là thái mỏng củ cát sâm để sống hoặc tẩm mật ong, nước gừng cho thấm đều và cho lên chảo nóng đảo cho khô. Sau đó sao vàng hạ thổ cũng được dùng nhiều trong một số bài thuốc khác nhau.

Lưu ý nên chọn thu hoạch những cây được trồng ít nhất từ 1 năm tuổi. Như vậy rễ củ cát sâm mới có đủ hàm lượng dưỡng chất tốt nhất, đáp ứng nhu cầu sử dụng và chữa bệnh hiệu quả.

      

 

 

 

 

 

Thành phần hóa học

Theo nhiều nghiên cứu chứng minh trong cây cát sâm chứa rất nhiều thành phần, dưỡng chất rất tốt cho sức khỏe giúp thanh nhiệt, mát gan, giải độc và tăng cường sức khỏe.

Trong đó phải kể đến như: Ancaloit, Axit docosanoic, Etracosane, Maackiain, Pedunculoid, β-sitosterol, Axit hexacosanoic, Axit Rotundic,….

Phân bố chính

Cây cát sâm được tìm thấy nhiều nhất ở những tỉnh thành vùng núi phía Bắc của Việt Nam. Tuy nhiên loại cây này thích nghi với điều kiện nhiệt độ ánh sáng và khí hậu của nhiều nơi khác nhau.

Những chỗ có ánh nắng nhiều đều có thể trồng và phát triển loại dược liệu này. Cụ thể như: Quảng Ninh, Lạng Sơn, Sơn La, Thái Nguyên, Tuyên Quang,…

Tác dụng của cát sâm theo Y học cổ truyền

  • Trong Y học cổ truyền cát sâm được chứng minh có tác dụng giúp trừ hư nhiệt, lợi tiểu, bổ trung ích khí, dưỡng tỳ vô cùng hiệu quả.

  • Chủ trị chính: Các chứng ho do bệnh lý, ho do thay đổi thời tiết, sốt về chiều và đêm, ăn kém, nhức đầu, chóng mặt, thiếu máu, người bị suy nhược cơ thể, thanh nhiệt, mát gan, bổ thận,…

Tác dụng theo nghiên cứu Y học hiện đại

Trong Y học hiện đại những thành phần hóa học dược tính của cát sâm đều có những tác dụng khác nhau:

  • Chiết xuất từ cát sâm có thể giảm ALT và AST hoạt động trong huyết thanh. Đây là những chỉ số thể hiện tình trạng men gan và phản ánh, chẩn đoán đúng chức năng của gan hiện tại. Nhờ đó, người ta đã chứng minh được cát sâm có tác dụng điều trị những về tổn thương gan ở thể cấp tính rất tốt.

  • Ngoài ra, tinh chất củ cát sâm có hàm lượng dưỡng chất rất phù hợp để làm thành phần các loại thực phẩm chức năng chăm sóc sức khỏe an toàn, hiệu quả cao.

 

Viện Nghiên cứu và Phát triển Lâm nghiệp ươm trồng và cung cấp cây giống Cát sâm đạt tiêu chuẩn theo quy định 

Mọi thông tin về cung cấp sản phẩm, Quý khách hàng vui lòng liên hệ:

+ Địa chỉ: Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên 

+ Số điện thoại: 0976 974 560

BÀI VIẾT LIÊN QUAN

Lượt truy cập: 37930071

Đang online: 2856

Ngày hôm qua: 18746

Phụ trách kỹ thuật: 0987. 008. 333

online

Chào mừng bạn đến với hệ thống trả lời hỗ trợ trực tuyến.
Để liên hệ với các bộ phận xin vui lòng điền đầy đủ vào mẫu kết nối

Họ và tên


Địa chỉ Email


Yêu cầu hỗ trợ